Gamification
Gamification is het toevoegen van spelelementen in een omgeving waarin deze nog niet voorkomen. Deze elementen zorgen voor extra betrokkenheid en motivatie bij de leerlingen. Er zijn verschillende spelelementen die voor deze extra motivatie kunnen zorgen: beloningssystemen, competitie, uitdagingen, doelstellingen, ... . Ze dagen de leerlingen uit om hun best te doen en om meer te oefenen.
Onderaan vind je enkele voorbeelden van gamification in het dagelijkse leven en in de klas.
​
Bij gamification is de leerstof het vertrekpunt en het spel wordt gezien als een verrijking van de les.
Bron: Meester R. (6 juli 2016). Wat is gamification. Geraadpleegd via https://www.youtube.com/watch?v=uNNFICuUI5g
De spelelementen die het meeste effect hebben op de motivatie zijn het beloningssysteem en de competitie.
Deze hebben zowel apart als in combinatie het grootste effect op de motivatie en betrokkenheid van de leerlingen.
​
Toch moet men oppassen met met het toevoegen van deze spelelementen, omdat het ook een negatief effect kan hebben. Voor sommige leerlingen worden bepaalde oefeningen al als 'leuk' beschouwd en zorgt de toevoeging van het spelelement ervoor dat het geforceerd overkomt.
​
​
Het is dus belangrijk dat er bij het toepassen van gamification steeds rekening gehouden wordt met de beginsituatie van elke leerling.
​
Deze effecten werden onderzocht in een Nederlandse studie van 2020.
Bron: NRO. (2020). Gamification in digitale oefenprogramma's. Geraadpleegd via https://www.nro.nl/sites/nro/files/migrate/eindrapportage-overzichtsstudie-gamification-revised-final.pdf
Voorbeelden van gamification
In het dagelijkse leven
Snapchat is een app waarmee je foto's kan versturen naar je vrienden. Door elke dag in contact te blijven met een vriend(in), krijg je een 'snapstreak'. Wanneer je vergeet te sturen, komt hier een zandloper bij die je eraan doet herinneren dat je een foto moet sturen. Daarnaast kan je via de app ook vriendschapsbadges ontvangen.
Swarm Foursquare is een app waarbij je muntjes kan verdienen per locatie waar je incheckt. Hoe meer muntjes je verdient, hoe hoger je in de ranglijst met je vrienden komt. Aan het einde van elke week krijg je dan een bepaalde beloning. Deze hangt af van je plaats in de ranglijst.
De piano trap deed als eerste zijn intrede in een metrostation in Stockholm. Omdat bijna iedereen de roltrap gebruikte, bouwde onderzoekers de gewone trap om tot een piano waarbij elke trede een geluid maakt. Hiermee wilden ze de mensen motiveren om vaker de gewone trap te nemen. Ondertussen is er op meerdere locaties een piano trap aanwezig.
De bekende vuilbak in de Efteling motiveert de bezoekers om hun afval in de vuilbak te gooien. Hij spreekt de mensen aan met 'papier hier' en bedankt ze nadat ze het afval in zijn mond gedaan hebben.
In de klas
Edomo is een elektronische leeromgeving voor leerkrachten en leerlingen, gebaseerd op het concept van Facebook. De leerlingen worden hierbij lid van een bepaalde groep. Daarnaast zijn er ook subdoelgroepen die worden opgedeeld in levels die ze kunnen bereiken door opdrachten uit te voeren.
Het klassieke beloningssysteem is ook een duidelijk voorbeeld van gamification. Het geven van stickers op toetsen of omdat ze goed gewerkt hebben, werkt motiverend. Daarnaast kan je er competitie aan koppelen door ze 'om ter snelste' 10 stickers te laten verzamelen.
Classdojo is een soort online community die je voor je klas kan opzetten. Het programma beloont of straft leerlingen voor hun goed of slecht gedrag. De klas werkt hierbij samen aan doelen, waardoor iedereen gemotiveerd is.
In contractbundels worden moetjes en magjes voorzien. De magjes zorgen hierbij voor het spelelement, omdat deze de leerlingen motiveren om de moetjes af te werken. Dit komt omdat de magjes vaak 'leukere' oefeningen zijn.